Jak działa ŚREDNIA w programie Excel? Przykłady zastosowania

Funkcja ŚREDNIA w programie Excel to jedno z podstawowych narzędzi, które pozwala na szybkie wyliczenie wartości średniej dla wybranych danych. Przy jej pomocy można analizować liczby, oceniać trendy czy usprawniać raporty. W tym artykule pokażę, jak działa ŚREDNIA w programie Excel oraz jakie są jej praktyczne zastosowania.

Podstawowe działanie funkcji ŚREDNIA

Funkcja ŚREDNIA w Excelu oblicza średnią arytmetyczną dla podanego zakresu komórek. Oznacza to, że sumuje wszystkie liczby w zakresie, a następnie dzieli wynik przez ich liczbę.

Jej składnia wygląda tak:

=ŚREDNIA(liczba1; liczba2; ...)

Lub w przypadku zakresów:

=ŚREDNIA(A1:A10)

W powyższym przykładzie Excel doda wszystkie wartości w komórkach od A1 do A10 i podzieli sumę przez liczbę niepustych komórek.

ŚREDNIA a puste komórki i wartości tekstowe

Excel ignoruje puste komórki i wartości tekstowe podczas obliczania średniej. To oznacza, że jeśli w zakresie występują komórki tekstowe, nie wpłyną one na wynik obliczeń.

Na przykład, jeśli mamy następujący zestaw danych:

A
10
20
30

Obliczenie =ŚREDNIA(A1:A4) zwróci (10+20+30) / 3 = 20, a nie (10+20+0+30) / 4 = 15.

ŚREDNIA ważona – kiedy zwykła średnia nie wystarcza

W niektórych analizach ważne jest, aby niektóre wartości miały większy wpływ na końcowy wynik niż inne. Excel nie ma wbudowanej funkcji średniej ważonej, ale można ją obliczyć przy pomocy funkcji SUMA.PRODUKT oraz SUMA.

Załóżmy, że mamy następujące dane:

Wartość	Waga
10	1
20	2
30	3

Średnią ważoną można obliczyć używając wzoru:

=SUMA.PRODUKT(A1:A3; B1:B3) / SUMA(B1:B3)

Gdzie:

• SUMA.PRODUKT(A1:A3; B1:B3) – mnoży każdą wartość przez jej wagę i sumuje wyniki
• SUMA(B1:B3) – oblicza sumę wag

Średnia ważona z powyższego przykładu wyniesie:

(10*1 + 20*2 + 30*3) / (1+2+3) = 140 / 6 ≈ 23.33

ŚREDNIA.WARUNKOWA – obliczanie średniej tylko dla spełnionych warunków

Funkcja ŚREDNIA.JEŻELI pozwala na obliczenie średniej tylko dla liczb spełniających określony warunek. Jej składnia wygląda tak:

=ŚREDNIA.JEŻELI(zakres; kryterium)

Przykładowo, jeśli mamy listę ocen uczniów i chcemy obliczyć średnią tylko dla ocen powyżej 50, możemy użyć:

=ŚREDNIA.JEŻELI(A1:A10; ">50")

To oznacza, że Excel uwzględni w średniej tylko te wartości z zakresu A1:A10, które są większe niż 50.

ŚREDNIA warunkowa z wieloma kryteriami

Czasami konieczne jest obliczenie średniej dla kilku warunków jednocześnie. W takim przypadku można użyć funkcji ŚREDNIA.WARUNKÓW.

Jej składnia:

=ŚREDNIA.WARUNKÓW(zakres_średniej; zakres1; kryterium1; zakres2; kryterium2; ...)

Przykładowo, jeśli mamy tabelę z cenami produktów i krajami, możemy obliczyć średnią cenę produktów tylko z Polski:

=ŚREDNIA.WARUNKÓW(B2:B100; A2:A100; "Polska")

Excel wybierze wyłącznie wartości z kolumny B, które odpowiadają produktom z Polski.

Błędy w funkcji ŚREDNIA – jak ich uniknąć?

Podczas korzystania z funkcji ŚREDNIA można napotkać kilka często występujących błędów:

1. #DZIEL/0! – pojawia się, gdy wszystkie wartości w zakresie są puste lub nie są liczbami.
2. Błąd wynikający z ukrytych wartości – Excel nie rozróżnia ukrytych komórek, tylko ignoruje puste.
3. Nieprawidłowy zakres – upewnij się, że zakres zawiera wyłącznie liczby.

Podsumowanie

Funkcja ŚREDNIA w programie Excel to potężne narzędzie, które pozwala na szybkie i wygodne obliczanie średnich wartości. Dzięki niej można analizować dane w prosty sposób, a wykorzystując funkcje warunkowe – dostosować obliczenia do konkretnych potrzeb. Jeśli potrzebujesz precyzyjniejszych wyników, zawsze możesz skorzystać z funkcji ŚREDNIA.WARUNKÓW lub SUMA.PRODUKT dla średniej ważonej.

 

Inny ciekawy artykuł:

Jak działa SUMA.WARUNKÓW w programie Excel? Przykłady zastosowania